Okumak, entelektüel bir olgunun vazgeçilmez parçası mıdır yoksa âlemleri var eden bir ilahın zihinlere nakşolunan ilk emri midir? İnsan, böyle bir çabanın içerisine hangi saiklerle dâhil olur yahut bu eyleme neden ihtiyaç duyar? Hiçliğin zifiri karanlık girdabından var oluş sahnesine çıkan evrenin sonuncu ama en kıymetli parçası olan beşerin, insan olma gayretinin bir neticesi olarak değer buldu okumak. Öyle bir değer ki insanı, hayvandan daha aşağı olan seviyesizlikten yaratılmışların en şereflisi payesine bir anda yükseltti. Sonsuzluğun devasa âleminde, bir zerre mesabesinde olan âdemoğlunu seviyelerin zirvesine taşıdı. Bütün âlemlerin, istifadesine sunulduğu insanın, kendisini tanıması, dünyaya neden gönderildiğini anlamlandırması ve nihayetinde bunu anlaması, yine okumak marifetiyle olmuş ya da en azından bu amaca hizmet etmiştir.
Okuma eyleminin, bayağı bir alışkanlık olmanın ötesine geçmesi gerekir. Bireyin, hayat denen meşakkatli imtihanının bütün evrelerini tanımasına, bu evreleri teker teker geçmesine, başarılı sonuçlar elde etmesine katkı sağlaması gerekir. Salt vakit geçirmek, boş vakitleri doldurmak için yapılan okumaların, okuyucusuna bir fayda sağladığı pek söylenemez. Zira dünyevi arzularla kuşatılmış bir sevda masalını yahut fiziki âlemin hiçbir köşesinde karşılaşma ihtimalinin olmadığı fantastik bir kurguyu okumanın kimseye katkısı pek olmaz. Bu tarz kitapların okunması ancak okumaya yeni başlamış ve bu alışkanlığı yerleştirmek için uğraşan birinin işi olabilir, olmalıdır da. Ancak okumanın asli fonksiyonu ile tanışmak isteyen yani hayatı, varlığı sorgulama yolunda ilerlerken kendisine yararı dokunacak ipuçlarını, bilgileri bulmayı arzulayan birinin okuma eylemi, bu dar alanda sıkışıp kalmamalıdır. Okumanın alanını çeşitlendirmek, farklı okumalar gerçekleştirmek gerekir. Yani “klasik” diye dayatılan ancak tozpembe bir dünya, yalancı bir âlem çizen aşk, macera romanlarının ötesine geçmek gerekir. İster tarihin gerçekliklerini ortaya seren bir inceleme eserini okumak olsun ister dünyayı algılama konusunda kaleme alınmış bir yapıtı okumak olsun okuma çeşitlendirilmeli, yaşama farklı pencerelerden bakmanın yolları aranmalıdır. Nitekim okuma alanını dar bir çerçeve ile sınırlandıranların görüşleri de yorumları da yalın kat olmanın ötesine geçemiyor. Gelişmelerine bu anlamda katkı yapmayan, ufuklarını geliştiremeyen bireylerin yaşamları da kısır bir döngüye mahkûm olmaktan kurtulamayacaktır.
Tüm bunların ötesinde duran bir gerçeklik varsa o da okumanın, tüm kitapların kaynağı, mihenk taşı olan ilahi kitabı, Kur’an’ı kuşatması gerektiğidir. Okumanın, hangi alanda olursa olsun elbette ki insanı etkileyen bir yönü vardır. Ancak nasıl ki hayatın asıl anlamı, bir olan Allah’a kulluk etmektir, tüm okumaların da nihai hedefinin Kur’an olması gerekir. Yani Kur’an’ı anlamak, hayata tatbik etmek noktasındaki kişiye yardımı dokunmalıdır, okunan kitapların. Aslan payı bu tür bir okumaya ayrılmadığı zaman amaç, tam anlamıyla hâsıl olmamış olacaktır. Bir şeyler yarım kalmaya devam edecektir. Öyle ya kâinatın tek sahibi olanın, bizler için hayatı kolaylaştırmak maksadıyla gönderilen yüce kitabını okumamak, diğer bütün eylemlerimizi olduğu gibi okumalarımızı da ebter kılacaktır. Bu çabaların da yalancı dünyanın süslü, cazibedar hülyalarına kapılmaktan başka bir neticesi elbette olmayacaktır.
Farklı konuları merak edebiliriz, değişik alanlara ilgimiz olabilir tabii ki. Bunlara yönelik çabalar içerisine girebiliriz; ancak her neye yöneliyorsak yönelelim, bütün bu gayretlerin yanına Allah’ı tanımayı ekleyemiyorsak dünyanın büyülü ve yalancı akışına biz de kapılmışız demektir. Sonu herkesçe malum olan bu dünyanın gidişatına bir anlam katmak isteyen herkesin bilmesi ve yapması gereken şey, okumayı asıl kaynağına yöneltmektir; yani yüzümüz Kur’an’ın olmadığı bir tarafa gömülüp kalmamalı, oralarda ömrümüzü heder etmemeliyiz. Yoksa boş bir uğraşın içine saplanıp kalırız ve ömür dediğimiz koca yalan, yok olup gider. Aslında hakikat tek ve apaçık: Oku, yaratan Rabb’inin adıyla!
Taşkın ÖNEL
Follow
