Merak edeniniz oldu mu bilmiyorum, ama ben merak ettim ve en az otuz yayınevine ilk kitaplarını, yayıncılığa başladıklarında ilk bastıkları ürünlerini sordum.
Yorucu ve yorucu olduğu kadar da doyurucu tatlı bir serüven oldu bu benim için. Birkaç yayınevi hariç hepsine bizzat telefon ederek şu soruyu yönelttim: “Yayınevlerinin ilk kitapları ile ilgili bir bilgi topluyorum da, acaba sizin yayınevinizin ilk kitabı hangisidir?” Tebessüm ettirici cevaplarla karşılaştım kimi görüşmelerimde. Çok kitap çıkardıkları için bir türlü hatırlayamayanlar oldu. Hatırlamaları ya da arşivlerinden çözmeleri için birkaç kez aramak zorunda kaldıklarım oldu. Bunu şimdi bir anda bilmemiz çok zor, diyenler de çıktı. Yayın hayatını bitirenlerle de karşılaştım. Hatta telefon numarası aynı olmasına rağmen, muhatap yayınevi yerine farklı bir yayınevlerinin çıkması da başka bir ilginç durum oldu. Mesela Nehir Yayınları’nı aradım, karşımdaki ses Nar Yayınları, dedi. Hilal Yayınları’na selam vermek istedim, Beka Yayınları aldı selamımı. Nar, kapanan Nehir’in mekânındayken, Beka da Hilal’in kitaplarını basmaya devam ediyor aldığımız bilgiye göre.
Kimisinde görüştüğüm kişi yayınevi sahibi oldu, kimisin de ise çalışanlardan biri. Öyle ya da böyle hepsiyle kısa da olsa bir hasbihal gerçekleştirmiş oldum bu vesile ile. Belki de bazı yayınevleri, benim sormam sonucunda ilk kitaplarını hatırlamış oldular. Bu da az bir ecir vesilesi sayılmasa diyorum hani.
Bu gayretim sonucunda şunları sizinle paylaşmış oluyorum: En az on beş yıl öncesinden daha geriye gittiğimizde, bu topraklarda yayınlanan kitapların içeriğinden yola çıkarak yayınevlerinin hangi derdin ve davanın sahibi olduklarını anlıyoruz. O günkü ihtiyaç duyulan meseleler hakkında bilgiye sahip oluyoruz. Ve özellikle de telif mi yoksa tercüme eserler mi ağır basıyor, bunu öğreniyoruz. Ve sonuçta Pakistan’ın pak adamı, âlimi olan Ebu’l ala el-Mevdudî (rahmetullahi aleyh), üç yayınevinin ilk kitabının yazarı olmasıyla dikkatimizi celb ediyor. Türkiyeli Müslümanların uyanışının kıvılcımını çakanlardan olduğu aşikâr.
Seçtiğim yayınevleri için esas aldığım kıstaslarım şöyle oldu: En az on beş yıllık bir yayınevi olacak ve hala yayıncılığa devam edecek. Ayrıca Müslüman zihnine ve bilincine katkı sağlayan eserlerin sahibi olacak. (Bu, on beş yaşından genç olan yayınevlerimizin eserlerinin kıymetsiz olduğu manasını taşımıyor tabiî ki. Onlar da ayrı bir araştırmaya tabi tutulabilir. Bizim yaptığımız, biraz da eski yayınevlerine dikkat çekmek olarak alınmalı.) Bütün yayınevlerine ulaşmam imkânsızdı. Belli sayıda kifayet etmem gerekirdi. Otuz olarak belirlemiştim sayıyı; ancak cevap alabildiklerim yirmi beş oldu. Allah bereket versin. Şimdi alfabetik sıraya göre yayınevi, kitap ve yazar isimleriyle çıkış tarihlerini paylaşmak istiyorum. İlgilisi için faydalı olmasını diliyorum Rabbimden. Tabi bir de dua buyururlarsa mes’ud oluruz ayrıca.
Listemiz şöyle:
- Beka: Elif Ba Kitabı, 1984. (Elif Ba ile yürümeye başlamak düşündürücü gerçekten.)
- Beyan: Kur’an’a Göre Dört Terim, Ebu’l ala el-Mevdudî, 1982.
- Buruc/Şafak: Cihad, İslam’da Savaş Hukuku, Ebu’l ala el-Mevdudî, 1992.
- Çıra: Bir Yürüyüşün Tefekkürü, Necip Cengil, 2002.
- Denge/Düşün: İmamlar ve Sultanlar, Mustafa İslamoğlu, 1990.
- Ekin: İslami Kimlik, İlkeler ve Hareket, Komisyon, 1996.
- Erkam: Bedir Gazvesi ve Enfal Suresi Tefsiri, Mahmud Sami Ramazanoğlu, 1980.
- Fecr: Esbab-ı Nüzul, Abdulfettah el-Kâdî, 1986.
- Guraba: Dört Mezheb İmamının İtikadı, Abdurrahman el-Humeyyis, 1994.
- Hece: Ceylan Kovalamak, Turan Koç, 1997.
- Hikmet: Fi zilali’l-Kur’an, Şehid Seyyid Kutub, 1979.
- İnkılab: Kelimeler ve Kavramlar, Yusuf Kerimoğlu, 1983.
- İnsan: İslam ve Modern İnsanın Çıkmazı, Seyyid Hüseyin Nasr, 1984.
- İnsan Dergisi: Rabbani Yol ve Sünnetullah, Said Hakim/Mehmed Alagaş, 1987.
- İstişare: İslam’ın Genç Davetçilerine, Mehmed Göktaş, 1986.
- İşaret: Çağdaş Fikir Akımları 1-2-3, Muhammed Kutub, 1986.
- İz: Niceliğin Egemenliği ve Çağın Alametleri, Rene Guenon, 1990.
- Karınca-Polen: Kahvede Mola/Gelin Bir Saat Tefekkür Edelim, Feyzullah Birışık, 1998.
- Mektup: Gençliğin İmanını Sorularla Çaldılar, Emine Şenlikoğlu, 1984.
- Özgün: İslam’ın Geleceği ve Öğrenciler, Ebu’l ala el-Mevdudî, 1991.
- Pınar: İslam Devrimi, Murtaza Mutahharî, 1981.
- Ravza: Vahiy Kültürü, Ruhi Özcan, 1986.
- Risale: Bilginin İslamileştirilmesi, İsmail Raci el-Farukî, 1985.
- Şule: Hz. Peygamber ve İlim, Yusuf el-Karadavî, 1991.
- Şura: Cihadı Kuşanan Topraklar, Bekir Tank, 1990.
Araştırmaya koyulmaktan memnun olan Fatih Pala
fatihpalafatih@gmail.com