Kiran Aziz, El Cezire, 26.06.2024
Çeviren: İsmail Ceylan
KLP: İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki soykırımına yardım eden şirketler konusunda sessiz kalmanın hiçbir mazereti yok.
Norveç’in en büyük özel emeklilik fonu olan KLP, işgal altındaki Filistin’deki insan hakları ihlallerindeki rolü ve İsrail’e buldozer satışları nedeniyle Caterpillar’ı yatırım portföylerinden çıkardı.
KLP daha önce de yasa dışı İsrail yerleşimleri ve Batı Şeria’daki ayırma duvarının yapımına destek veren şirketlere de aynı muameleyi yapmıştı.
Norveç merkezli fonun yöneticilerinden Kiran Aziz, konuyla ilgili açıklamasında, Caterpillar’in uzun bir süredir, İsrail yerleşimlerini geliştirmek amacıyla Filistinlilerin evlerini ve alt yapılarını yıkmak için kullanılan buldozerler ve diğer ekipmanları tedarik ettiğini belirterek şirketin ekipmanlarının İsrail’in 7 Ekim’den beri Gazze’de yürüttüğü savaşta da kullanıldığının tespit edildiğini bildirdi.
Aziz, KLP’nin birkaç aydır Caterpillar ile diyalog içinde olduğunu aktararak “Şirket bize soykırımı desteklememe konusunda güvence vermediği için, şirketi yatırım dışında bırakmaya karar verdik.” dedi.
Ayrıca KLP’nin, 17 Haziran’da hisselerini elden çıkarma kararı almadan önce Caterpillar’da 728 milyon Norveç kronu (yaklaşık 70 milyon dolar) değerinde hissesi olduğu biliniyor.
Norveçli fon, 2021’de de İsrail, Avrupa ve ABD merkezli toplam 16 şirketi, Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşimlerine destekleri nedeniyle portföyünden çıkarmıştı.
Caterpillar’ın D9 serisi buldozerleri, Zoko Enterprises’ın bir parçası olan İsrail Traktörler ve Ekipmanları (ITE) tarafından İsrail’e ithal ediliyor. Zoko Enterprises, İsrail ordusunun Teknoloji ve Bakım Birliği ile ortaklaşa olarak bu makineleri, işgal altındaki Filistin topraklarında kullanılmak üzere, araca monteli silahlar ve zırhlı sürücü kabinleriyle modifiye ediyor. Yaygın olarak kullanılan Caterpillar D9R buldozerleri, yaklaşık 62 ton ağırlığında, dört metre yüksekliğinde, dört metre genişliğinde ve sekiz metre uzunluğunda.
İşgal altındaki Filistin topraklarındaki bu modifiye (silaha dönüştürülmüş) buldozerlerin sabıkası epey kabarık. Birleşmiş Milletler ve sivil toplum kuruluşları, son yirmi yılda bu firmanın buldozerlerinin, Filistinlilerin evlerinin ve alt yapısının yıkılmasına karıştığı konusunda çok sayıda delil ve rapora sahip.
20 Haziran’da BM insan hakları uzmanları, Caterpillar’a ve BAE Systems gibi silah şirketlerine, silah ve askerî teçhizatın İsrail’e transferini derhal durdurmaları çağrısında bulundu zira bu silahlar, soykırımın en önemli aktörleri durumuna gelmişti. Bu talep, İnsan Hakları Konseyi ve bağımsız BM uzmanlarının devletlere -mevcut ihracat lisansları kapsamında uygulansa bile- İsrail’e askerî teçhizat göndermeyi durdurmaları yönünde açıkça belirtilmişti.
7 Ekim’den bu yana Gazze’de yaklaşık 100 Caterpillar D9R buldozerinin kullanıldığı bildirildi. Aralık 2023’te İsrail kuvvetleri, Gazze’deki Beit Lahiya’daki Kamal Adwan Hastanesi çevresinde buldozerlerle canlı sivilleri gömmekle suçlandı. Dokuz gün süren kuşatmanın ardından Euro-Med İnsan Hakları İzleme adlı STK, iddialarla ilgili soruşturma yapılmasını talep etti.
2022 ve 2023 yılları boyunca Batı Şeria’daki evlere, mülteci kamplarına ve alt yapıya yönelik saldırılarda Caterpillar buldozerlerinin kullanıldığına dair raporlar var. KLP, buldozerlerin bu şekilde kullanılmasının, kabul edilemez olduğunu söylüyor. Caterpillar, doğrudan İsrail ordusuna ekipman satmıyor olsa da şirket, ekipmanlarının ne amaçlı kullanıldığından haberdar. Bu durum uzun bir süredir devam ediyor ve şirketin mevcut pozisyonunu değiştirmek gibi bir niyeti de yok.
Tüm raporlar, işgalcilerin Batı Şeria’daki yerleşimleri, sistematik bir şekilde boşalttığı yönünde. İşgalci bir gücün, kendi sivil nüfusunu işgal ettiği topraklara nakletmesi, 4. Cenevre Sözleşmesi’nin 49. maddesi uyarınca bir savaş suçudur. Uluslararası Ceza Mahkemesi de bunu savaş suçu olarak kabul ediyor.
KLP daha önce Motorola, İsrail bankaları, inşaat ve mühendislik şirketleri, ve Batı Şeria’daki yasa dışı İsrail yerleşimlerini destekleyen şirketleri de yatırım portföylerinden çıkarmıştı. Yine geçmişte KLP Elbit, Rolls-Royce ve Thales gibi dünya çapında silah üreten şirketleri kara listeye almış, Rus şirketlerinden çekilmiş ve Adani’nin Myanmar’daki rolü konusunda da sesini yükseltmişti. Bunca hassasiyetten sonra, İsrail’in işgal altındaki topraklardaki katliamlarını ve Gazze’deki savaşı destekleyen şirketler konusunda sessiz kalmanın hiçbir mazereti yok. KLP’ye göre, Caterpillar’ı ve yasa dışı yerleşimlerle bağlantılı diğer şirketleri kara listeye almak, insan haklarını önemsediğini iddia eden emeklilik fonları için bir norm haline gelmelidir.
İsrailli bir müteahhidin, Caterpillar hidrolik ekskavatörü, 1 Temmuz 2004’te Batı Şeria’nın Az-Zawiya köyündeki Filistin topraklarında İsrail’in ayırma çitinin yolunu temizlerken görülüyor.
Follow
